İDRAR YOLU ENFEKSİYONLARI
İdrar yolu enfeksiyonları (İYE) köpeklerde ve kedilerde nispeten yaygın bir durumdur. İdrar yolundaki enfeksiyonlar mesanede meydana gelebilir veya ciddileşebilir ve böbrekleri tutabilir. İdrar yolu enfeksiyonu olan çoğu evcil hayvanın oldukça klasik semptomları olacaktır ve çoğu İYE nispeten kolayca tedavi edilebilir.
İdrar yolu enfeksiyonları nasıl gelişir?
İdrar kesesi, üretra adı verilen bir tüp ile dışarıya bağlıdır. Evcil hayvanınızın derisinden ve kürkünden gelen bakteriler üretradan mesaneye kadar yükselebilir. Nadir durumlarda, bakteriler üreterlerin yukarısına ve böbreklere doğru ilerleyebilir. Bazı durumlarda kan yoluyla böbreklerden gelen bakteriler mesaneye yerleşebilir.
İdrar yolu enfeksiyonları belirtileri
Bakteriyel bir İYE ile ilişkili semptomlar olabilir veya olmayabilir. Semptomlar genellikle üriner sistemin hangi bölümünün veya bölümlerinin enfekte olduğuna bağlıdır.
İdrar kesesi en sık enfekte olan bölümdür, bu durumda ;
- Sık idrara çıkma (pollakiüri) belirtileri görülür.
- İdrarda kan (hematüri),
- İdrar yapmak için ıkınma (strangurya),
- Kötü kokulu idrar
- Uygun olmayan yerlere idrara çıkma,
- İdrarını tutamama ve idrar yaparken küçük hacimlerde idrar yapma veya idrar yapmama sayılabilir.
Bazı hayvanlar vulvalarını yalar ve diğerlerinde hiçbir semptom görülmez. Bir böbrek enfeksiyonu meydana gelirse, evcil hayvanınız normalden daha fazla su içebilir ve potansiyel olarak çok hasta hissedebilir. Semptomlar iştahsızlık, uyuşukluk, kusma ve/veya karın ağrısını içerebilir.
Kısırlaştırılmamış köpeklerde ve kedilerde enfeksiyon, genital sistemin bölümlerini de (dişilerde rahim veya erkeklerde prostat) içerebilir ve klinik belirtiler bu bölgelerdeki enfeksiyonla ilgili olabilir.
Tanımlanan bu semptomlar her zaman bir İYE olduğu anlamına gelmez. Bu sorunların tümü, bir İYE dışındaki hastalıklar nedeniyle ortaya çıkabilir. Örneğin, 10 yaşından küçük birçok kedide İYE yoktur, bunun yerine mesanede (steril sistit) veya idrar taşlarında steril iltihaplanma vardır. Gözlenen semptomlar, bir İYE ile görülenlerle aynıdır.
Hangi evcil hayvanlarda idrar yolu enfeksiyonu olur?
Dişi hayvanların İYE geliştirmesi daha olasıdır. Dişilerin üretraları daha kısadır ve bu nedenle bakterilerin mesaneye ulaşması daha kolay olur. Bazı hastalıklar, hayvanları diyabet (köpekler veya kediler) veya Cushing hastalığı (köpekler) gibi idrar yolu enfeksiyonlarına da yatkın hale getirir.
İdrar yolu enfeksiyonlarında teşhis
Bir İYE’yi teşhis etmek için veteriner hekiminizin evcil hayvanınızdan steril bir idrar örneği almalıdır. İdrar toplamak için en iyi yöntem, vücut duvarından mesaneye bir iğnenin sokulduğu ve idrarın bir şırınga ile alındığı sistosentez adı verilen bir tekniktir. Bu teknik evcil hayvanınız için çok güvenli ve ağrısızdır.
Yerden veya muayene masasından alınan serbest idrar numuneleri veya numuneler her zaman kontamine numunelerdir ve enfeksiyonu belirlemek için değerlendirmeye uygun değildir.
Veteriner hekiminiz bu idrar örneğini (idrar tahlili) analiz edecek ve küçük bir miktarını mikroskop altında inceleyecektir. Bakteri veya beyaz kan hücrelerinin biri veya her ikisi birden mevcutsa, veteriner hekiminiz idrar kültürü yapılmasını önerecektir. Beyaz kan hücrelerinin varlığı, iltihabın mevcut olduğu anlamına gelir, ancak mutlaka bir İYE olduğu anlamına gelmez.
Benzer şekilde, bağışıklık sistemi zayıflamış veya yüksek oranda seyreltilmiş idrarı olan bir hayvanda bir İYE mevcut olabilir, ancak idrar tahlili beyaz kan hücrelerini veya bakterileri ortaya çıkarmayabilir. Bir idrar kültürü, bir İYE’nin varlığını doğrulamak için en iyi yöntemdir.
İdrar kültürü, toplanan idrarın küçük bir kısmının bakterileri büyütmeye çalışacak bir laboratuvara gönderilmesini içerir. Hiçbir bakteri üremezse, bir İYE olması olası değildir. Bakteriler çoğalırsa, organizma tanımlanacak ve laboratuvar tarafından antimikrobiyal duyarlılık yapılacaktır. Antimikrobiyal duyarlılık testinin tamamlanması genellikle iki ila beş gün sürer.
Bazı hayvanlarda, hemogram veya görüntüleme çalışmaları (radyografiler veya ultrason) gibi ek testler gerekebilir çünkü bakteriyel bir İYE, diğer hastalıkların (örneğin mesane taşları, kronik böbrek hastalığı) sonucu veya bunlarla birlikte ortaya çıkabilir.
İdrar yolu enfeksiyonlarında tedavi
Bakteriyel İYE’leri tedavi etmek için antibiyotikler reçete edilir. Tedavi süresi birçok faktöre bağlıdır: evcil hayvan türü (köpek veya kedi), hayvanın yaşı, ilk kez İYE veya nüksetme olup olmadığı, bakteriyel organizma, bakterilerin hangi antibiyotiklere duyarlı olduğu ve komplike faktörlerin olup olmadığı.
Basit (veya komplike olmayan İYE) öncelikle kısırlaştırılmış dişi köpeklerde görülür ve sistemik hastalık veya komplike hastalıklarla ilişkili değildir. Bu durumda, antibiyotikler tipik olarak 7 ila 14 gün süreyle verilir.
Komplike bir İYE, bir veya daha fazla komplike hastalık olduğunda veya İYE tekrarlıyorsa ortaya çıkar. Genç kedilerde nadiren İYE olduğunu ve yaşlı kedilerde İYE’nin genellikle kronik böbrek hastalığı ile komplike olduğunu unutmayın. Komplike bir hastalığa başka bir örnek, diabetes mellitus veya hiperadrenokortisizmdir (Cushing hastalığı).
Komplike bir İYE’si olan hayvanlarda, üç ila altı hafta boyunca antibiyotik önerilebilir. İYE’nin kontrol altında olduğundan emin olmak için tedavi sırasında bir noktada ve daha sonra İYE’nin temizlendiğinden emin olmak için antibiyotik tedavisi bittikten sonra tekrar bir idrar kültürü önerilecektir.
İdrar yolu enfeksiyonları bulaşıcı mıdır?
İdrar yolu enfeksiyonları evcil hayvandan evcil hayvana veya evcil hayvanlardan insanlara bulaşmaz. Evde birden fazla evcil hayvanda idrar yolu enfeksiyonu gelişirse, bu büyük olasılıkla tesadüftür.
Bu nedenle, evcil hayvanınız daha önce tuvalet eğitimi almış bir evcil hayvansa, idrar yapmak için ıkınma, çok idrar yapma veya evde idrar yapma gibi idrar yolu enfeksiyonu belirtileri geliştirirse, veteriner hekiminize görünün.